emosyon

hayaan mong lumipad
itong aking nararamdaman
doon sa dagat ng pighati't kalungkutan
sisirin ang ulap ng lumbay at luha
at kung kaya mong hulihin
ang masasalubong mong iilang tuwa
ihuli mo ako kahit ilang piraso
para mo nang awa?

sapagkat desperado na marahil itong isip
na labis nag-aalala sa pusong
paghinga'y naninikip
hindi ibig ng panandaliang lunas
at lalong hindi panakip butas

dalampasigan

at rumagasa ang mga himig doon sa mga lawa
umalingawngaw ang musikang nagmula
sa pagngawa ng sanggol sa kuna
naglakbay sa mga lagaslas ng tubig
ang tinig na kay lamyos sa pandinig

kay lamig sa balabal na papag
ang pagniniig ng habagat at amihan
iniluluwal ng marahan
ang mahinhing liwanag sa karimlan
maingat mong inaninag sa nakapikit na mata
ang larawan ng kagandahang
inanak ng lumisang umaga

-dalampasigan, severino hermoso

letra

hayan hayan
sige pa
padaluyin ang mga titik
unti unti
hanggang makabuo ng mga salita
at mga linyang matalinghaga
na siyang lalahok sa kulay
ng digmang itim at puti

unti unti
hanggang ang akala mong
kulay na samu't-sari
lumuha ng kulay dugong pagpupunayagi
na pipinta sa himpaapwid na bugahaw
upang gawing dorado ang timplada
ng asul na kalangitan

puno

may talim ang iyong mga dahon
na sumibol sa iyong mga sanga
at hinaharana ng mga maya
ang mga bagong usbong
upang maging masigla
ang luntiang katangian
at magbigay lilim sa kainitan
ng katanghalian at hapon
at maging ng karimlan

kay sigla ng iyong umagang
pinaliliguan ng mga hamog
nang nagdaang mga bituing
nag-iwan ng mga luhang
sa puso'y natigib na pulot
dulot ng bigat sa di nila nais na paglisan
at pagnanais na sumanib
sa umagang unti-unti
palayong naglalakad

pinapaypayan ka ng hangin
kasabay ng kanyang sumisipol na awit
upang i-hele ka't
yumabong ng mainam sa paglaon

at sa panahon ng pag-ulan
higit kitang hinahangaan
dahil sa tatag na iyong tangan
di ka natitinag sa pagkapit
na pag-asa ay makakamit
hanggang sa ilalim ng lupa
naka-ugat ng mahigpit.

pawis at walang bahala

matamis
ang bawat himaymay ng pawis
lalo't ito'y nananalaytay
sa balat ng mga amis
at iniluwal ng pagkilos
para sa pagtahan ng mga pagtangis
ng mga sikmurang kumakalam ng labis
at paghinto ng mga dugong sumisirit sa batis

walang sing tamis lalo't ito'y iniluha
ng katawang hanap ay paglaya
mula sa latigo ng mga panginoong maylupa
at bugbog ng mga ganid sa yamang makukuha
sa sambayanang di lang kanser
o hika ng pagsasamantala
ang karamdamang ngayo'y binabata
kungdi ang nakakahawa at nakakamatay
na pagsasawalang bahala

-pawis at walang bahala, piping walang kamay

atin ang lakas, tayo ang pag-asa**

mahigit tatlong dekada
dalawang EDSA
limang rehimeng pahirap sa masa
iba't-ibang katangian at persona

subalit pare-parehong:

papet, mandarambong, taksil at pasista

tatlong dekada na mahigit
mula ng sumibol mula sa kalagayang kay pangit
dalawang EDSA ang gumuhit
subalit sa kahirapan nananatiling nakapiit

tatlong dekada ng kalupitan
kung saan sumibol ng palala
at palala ang kahirapan
ibayong hinahagupit ng krisis
kung saan ang piso sa pag-unlad
patuloy na lumilihis
kung saan ang mga namumuno
sa yaman palaging nabubuntis
samantalang ang mamamayan
kumakapit ay konsyumisyon at inis
ilang pagpapatiwakal bunga ng kahirapan
ang isinulat ng mga pahayagan
ilang dayaan at pagtaas ng mga presyo
ang naganap
habang ang mamamayan at ang kanyang sahod
patuloy na ibinababa
anim na talampakan mula sa ibabaw ng lupa

sa kabila ng mga nagdaan
at naisulat ng nakaraan
sumibol at patuloy na lumalawak
sumibol at patuloy na tumatatag
ang liga ng mga estudyante
at kabataan

ang League of Filipino Students ay inanak
ng kalagayang pahirap
ngayon ay patuloy na nagsisikap
hustisya at paglaya'y maapuhap
para sa sambayanang niyuyurak
ang lahi at magandang hinaharap
ng ganid na imperyalistang
yaman ang ibig na malasap

matapang na hinarap at humaharap
sa hampas ng mga mararahas
na alon ng pagsasamantala
na winawasiwas ng mga dayuhang
ganid sa kapangyarihan at yaman at pera

mahusay na inaaral ang lipunang iniinugan niya
at matapat na naglilingkod sa malawak na masa
mapangahas na nakikibaka
kasama ng mamamayang nakakasalamuha
matiyagang sumasanib sa sambayanan
at natututo sa karanasan at aral nila
hindi inaalintana ang panganib at pangamba
sumusuong sa pagkamit ng paglaya at hustisya.

tatlong dekada mahigit
at di mabilang na mga martir
at bayaning sa kasaysayan ay iniukit
para sa layong kalayaan ng mamamayan
at pagpapabagsak sa IMPERYALISMOng ugat ng kahirapan

pinangibabawan ang mga kahinaang
sa paglalakbay ay nadaanan
at hindi pinanghinaan ng loob
sa mga dakilang mandirigmang
nawala't nagbuwis ng buhay

lalo pang nahamon
at binitbit silang inspirasyon
upang lalong pagtagumpayan
ang pakikibaka at rebolusyon

ang mga dugong dumilig
sa karapatang ipinaglalaban
ang mga katawang naging pataba
sa lupa ng pakikibaka ng mamamayan
ngayon ay patuloy niyang pinayayabong
matatag at hindi umuurong

sapagkat ang lakas at pag-asa ay sa atin

tayo

ang sambayanang pinagsasamantalahan
kakamtin ang hangad na paglaya at katarungan


**alay na tula para sa ika-31 anibersaryo ng LEAGUE of FILIPINO STUDENTS.
ang pinaka matagal at pinakamilitanteng ANTI-IMPERYALISTANG organisasyong masa ng kabataang estudyante sa bansa at sa buong mundo.

hayaan natin silang maging bata

masalimuot ang daang ating binabagtas
lalo't hinahagupit tayo ng malakas
sa bawat sandaling inaatake ng ulan
ang lupa ng dalamhati at kasiyahan

kay sarap balikan ng ating kabataan
iyong panahong di mailap ang ngiti na masilayan
na ang katumbas ng paghinto ng iyak
kung hindi ang pagpalit ng takot sa luhang pumatak
dulot ng nakaambang pamalong patpat
o ang mahabang sinturong de balat
ay ang marinig lamang ang pagpapaamo ng mahal na ina
gamit ang kanyang malamyos na tinig
at ang kamay na may haplos pag-ibig

kay sarap balikan ng ating kabataan
iyong panahong laman tayo ng lansangan
naglalaro sa init ng araw
takbuhan, habulan at maharot na sayaw
luksong baka, piko, patintero, habulan
luksong tinik, tumbang preso, syato at batuhan
kantahan at tuksuhanng di maiiwasan
ilan lamang sa katuwaan ng nagdaang panahon
sandali na ang pagkadapa pagluha ang tugon
ng musmos na isip at murang katawan
panahong madalas ginuguhit ang araw
gamit ang tisa o bato doon sa kongkretong daan
upang kontrahin diumano ang pagpatak ng ulan
sa tuwing madarama ang ambong nagpapatakan


-

nawawala

"baket nawawala sa bakanteng himpapawid?

maaaring piliin mong sa lupa tumindig?
at tipunin ang gunam gunam mong nagkawala wala
upang makahakbang ka sa batis ng paglaban
huwag ka lamang mag-atubili
na makita ang masakit
at makakasakit sa iyong paningin
bathin mo pa din
at sikapin mong sa dagli
maglalaho ang gawagawang lubid
na itinali mo sa leeg
at isinabit sa kawalan
upang maisakatuparan ang pagbibigti
ng wala sa panahong sandali..."

-pinilas na bahagi mula sa "nawawala" ni

Hinala*

May kandiling lungkot ang gabi, humahaplos ang amihan, simoy na tila kasamang umaalo sa panahon ng kawalan. Marahan ngunit makapangyarihan ang harana ng mga kuliglig, tumatagos sa katahimikan at sumasabay sa tibok at kislot ng mga nilalang na sa malayo'y tanaw sa pagpipilit alpasan ang kahinaa't kakulangan isa't-isa at sa halip ay magsanib at maging Iisa. Nagpapahinga sa maghapong karera ang araw at pinapaubaya ang tungkulin ng liwanag sa malamlam na mukha ng buwan. Sa lahat ng mga damdaming nag-uunahang umalpas sa kahon ng dibdib upang humalo sa damong sumasalo sa mga lihim ng kalawakan, pangunahin dito ang pagsuko. Sa panahong ito, kung kailan nakahimpil ang inog ng mundong hapong-hapo sa pagtakbo, sa kanyang sarili, siya'y magiging totoo:

Oo, minahal nga kita.


*Para sa lahat ng mga kinupkop at patuloy na kinukupkop ng Sunken

Pribilehiyo ng mga Patay

Babala ng mga kaibigan: "Mag-ingat,
Laging may panganib sa lahat ng dako."

Mayroong listahan ng kaakikabat na kaparusahan:
sa paghulagpos sa linya,
sa pagsasalita nang wala sa lugar,
sa paglagpas sa hangganan
maging sa pagkukulang sa pag-abot dito.

Ito'y ang lupit ng bilangguan,
ng pag-iisa sa bartolina,
ng inaamag na tinapay at maputik na tubig,
ng interrogasyon, ng tortyur.

Ano na ngayon ang ating kahihinatnan?
Pagtatago sa likod ng katahimikan?

Sapagkat sa panahong ito, ang paghugot ng hininga'y
pakikipaglaro sa panganib at kalupitan.
Ang mga patay lamang ang may kalayaang
hindi lumingon sa kanilang mga likuran.


Salin ng tulang "Privileges of the Dead" ni Cecil Rajendra
Unang burador, 2 Sept. 08